Werken om te rusten

Werken om te rusten – Hoe houd je de Sabbat? Deel 1.
(een verslag van een preek van pastor Doug Batchelor)

Ik zou jullie willen oproepen, om jullie gebeden te voegen bij het gebed van Bill van vanmorgen voor de preek van vanmorgen, en ook voor die van de volgende Sabbat. Ik ga het over iets hebben, waar gemakkelijk misverstanden over kunnen ontstaan. Daarom wil ik graag, dat jullie voor me bidden, dat ik het zó kan overbrengen als God van mij vraagt.
Vandaag wil ik het hebben over hoe je de Sabbat kunt houden: Deel 1: Werken om te rusten.
Dat klinkt als een tegenstelling, hé? Als je nog eens naar het Schriftgedeelte kijkt, dat Jennifer gelezen heeft, dan staat daar in Hebreeën 4: 11: “Laten wij ons dan beijveren om die rust binnen te gaan.” Dat klinkt als een onderlinge tegenspraak. Maar precies dát gebeurt, wanneer wij ons op de Sabbat voorbereiden. We investeren extra arbeidskracht, zodat we de rust van de Sabbat kunnen genieten.

Is iemand van jullie wel eens op vakantie geweest? Niet, dat ik de Sabbat met vakantie wil vergelijken. Maar jullie weten allemaal wel, dat wanneer je een goede vakantie wilt hebben, je extra voorbereidingstijd moet nemen, om die vakantie te laten slagen. Dat geven jullie toch toe, hè? Soms lijkt het wel of je na thuiskomst moet bijkomen van je vakantie, juist omdat het extra inspanning kost. Ik ben ervan overtuigd, dat wij ons extra moeten inspannen, om werkelijk van de bevrijding en de vrede te kunnen genieten, die God in deze gezegende dag gelegd heeft. Daarin moeten we worden opgevoed. Het kost ook wat denkwerk. Het is juist één van die gebieden, waar veel misverstanden over zijn. Ik kom daar zo dadelijk op.

In 1924 kwam er bij de Olympische Spelen in Parijs iets historisch aan het licht. Daar was een zoon van een Schotse zendeling, Eric Liddel. Hij was een getalenteerd hardloper en zou deelnemen aan de sprint. Maar hij ontdekte, dat de kwalificatieraces voor zondag, zijn Sabbat, in het wedstrijdschema stonden. En ook al had hij getraind en zich voorbereid; ook al had zijn land hem uitgekozen en in hem geïnvesteerd – toch zei hij: “Ik doe het niet. Daar pas ik voor.” Hij stond onder grote druk. “Alleen deze ene keer.” “God begrijpt het wel.” “Je land rekent op jou.” “Wat is er nu belangrijker?” Er waren politici, ploeggenoten, en zelfs familieleden (niet zijn vader en moeder – die stonden achter hem), die een ongelofelijke druk op Eric uitoefenden, om zijn overtuiging opzij te zetten en gewoon de kwalificaties te lopen: “voor deze ene keer.” Maar hij zei: “Nee, zelfs voor één keer kan ik het niet doen.”

Hij geloofde, dat de Sabbat op zondag viel en zei: “Ik doe mijn geweten geen geweld aan, al wordt het ook mijn dood.”
Wel, later wilden ze voor het land toch gebruik maken van zijn talenten. Ze ontdekten, dat hij wel aan de kwalificaties voor de 400 meter deel kon nemen. Tijdens die kwalificaties deed hij het niet zo goed. Ze vroegen zich zelfs af, of hij vergeleken met de concurrentie wel in staat was te finishen. Maar hij zei: “Weet je, de resultaten liggen in Gods hand. Ik stel God niet ter discussie. Ik ga doen wat Hij mij zegt. De resultaten liggen in Zijn hand.” En vlak voor de wedstrijd van de 400 m., waar hij ondanks zijn slechte tijden toch in terecht was gekomen, stopte iemand hem een strookje papier in de hand. Daarop stond een Bijbeltekst: “Wie Mij eren, zal Ik eren.” (I Samuel 2: 30) En toen het pistoolschot voor de wedstrijd klonk, won hij die race niet alleen. Hij was alle andere lopers vijf lengtes voor en brak het Olympisch record. Ook later leefde hij naar zijn overtuiging. Hij stierf in een Japans krijgsgevangenkamp aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, in 1945. Hij had als zendeling in China gewerkt. Deze man geloofde in het gehoorzaam zijn aan God.

Laat me jullie nu vertellen, wat er toe geleid heeft, deze prekenserie over het houden van de Sabbat te maken. Ik geloof, dat de duivel er vast op uit is, onze overtuiging uit te hollen. Hij probeert ons een hele rij goede redenen en compromissen op te dringen, waardoor we minder standvastig worden. Als dan de grote beproeving van de eindtijd komt – en we moeten met het pistool op de borst kiezen wie we dienen zullen – dan weten we niet meer wat we kiezen moeten. Maar juist dan is het belangrijk, dat we trouw zijn in de kleine dingen, zoals het heilig houden van de Sabbat. Dat gebod is voor God niet minder belangrijk, dan het gebod dat zegt: “U zult niet doodslaan” en “U zult niet echtbreken.” Maar soms valt het niet mee, dat allemaal goed op een rijtje te krijgen. Daar kom ik straks op terug.

Denk maar aan de Bijbelverhalen over de grote helden. Jullie weten, dat er in het Oude Testament helden zijn geweest, zoals Eric Liddel in onze tijd. Natuurlijk kennen jullie het verhaal van Daniël uit Da-niël 6: Er wordt een staatswet gemaakt, dat iedereen gedurende dertig dagen alleen tot koning Darius mag bidden. Anders word je terechtgesteld. Iedereen moet dertig dagen tot koning Darius bidden. Dat is maar een korte tijd. Maar Daniël was gewoon om naar een bovenkamer te gaan. Drie maal per dag knielde hij daar in gebed neer. Hij opende het raam, waardoor mensen hem konden zien, en bad in de richting van Jeruzalem. Daardoor konden de mensen zien tot welke God hij bad. Toen deze wet werd afgekondigd, moest Daniël een keus maken. Eigenlijk had hij die keuze al duizenden keren gemaakt, door drie keer per dag naar die bovenkamer te gaan en in dit heidense land te bidden.

We hebben het in onze stafbespreking van deze week hierover gehad. Pastor Mike vertelde, dat hij of een vriend ergens was en een moslim zag. Hij stond op de gebedstijd midden op een druk punt stil, rolde zijn gebedskleed uit en begon in de richting van Mekka te bidden. Het zag er misschien wat vreemd uit. Maar je moet in elk geval toch respect hebben voor de overtuiging van deze man. Hij dacht er niet over na, wat andere mensen van hem zouden kunnen vinden. Hij was meer geïnteresseerd in wat God vond. En Daniël dacht op dit moment: “Ook al wordt ik door de leeuwen totaal verscheurd, ik ben liever gehoorzaam aan God dan aan de mensen. Ook al word ik daardoor niet populair.” Je moet ook in gedachte houden, dat hij ook geen kleine compromissen sloot. Hoe eenvoudig had hij niet kunnen zeggen: “Wel, ik wil de koning niet beledigen. Dat kan me in een kwade reuk stellen. Ik wil geen aanstoot geven, en doe mijn raam dicht.” Daniël had heel makkelijk kunnen zeggen: “Wel, ik ga voor mijn raam staan en kijk in de richting van Jeruzalem, maar ik kniel niet neer, want dat zou teveel op bidden lijken.” Daniël had zelfs de Bijbel kunnen aanhalen, al stond die tekst er toen nog niet in: “wanneer u bidt, ga in uw binnenkamer.” Mattheüs 6: 6. Ik bedoel maar: Daniël had zoveel goede redenen kunnen bedenken om een compromis te sluiten, maar hij deed het niet. Eerde God Daniël, omdat hij God eerde? Hij bevrijdde hem. En zijn vijanden werden vernietigd.

En in hetzelfde boek heb je natuurlijk ook de drie Hebreeuwse hoogwaardigheidsbekleders: Sadrach, Mesach en Abednego. Weer zo’n overheidswet. Het staat in Daniël 3: 6: “ieder die zich niet ter aarde werpt en aanbidt, zal ogenblikkelijk in de brandende vuuroven geworpen worden.” Die vuuroven kon je op een afstandje nog zien smeulen. O, wat zou het voor Sadrach, Mesach en Abednego eenvoudig zijn geweest, te zeggen: “Als de muziek begint te spelen, maken we allemaal onze sandalen vast. Natuurlijk ga ik het beeld niet aanbidden. Maar weet je, we willen het feestje van de koning niet bederven. We knielen gewoon neer en maken onze sandalen vast.” Of we laten een contactlens vallen. En dan maar zoeken. Verzin iets, waardoor het lijkt, alsof je knielt, maar bid in je hart tot de HEERE. Dat is toch uiteindelijk waarom het gaat? Hoeveel goede redenen hadden zij niet kunnen bedenken, om de scherpe kantjes ervan af te halen. Maar zij zeiden: “Nee, we wekken zelfs de schijn niet, dat wij onze eigen God niet aanbidden.” Zij stonden pal voor God. En stond God pal voor hen?

En dan heb je natuurlijk het boek Esther, waar een vergelijkbaar verhaal te vinden is. Één van de vijanden van Gods volk was Haman, de Agagiet, een afstammeling van de Amalekieten. Dat waren gezworen vijanden van Gods volk. De eersten, die het volk Israël aanvielen, toen het uit Egypte was getrokken, waren de Amalekieten. De koning van Perzië had een wet gemaakt, dat iedereen voor Haman moest buigen, en hem moest aanbidden. Mordechai zei: “Dat kan ik niet doen, ook al kost het mij m’n leven.” Hij wist, dat zijn hele volk tot doelwit zou worden gemaakt. Maar ook al zou zijn toewijding lijden voor de rest van zijn volk teweegbrengen, toch zei hij: “Ik ga geen compromissen sluiten.” En toen werd er een wet gemaakt om heel Gods volk uit te roeien, omdat hij geen compromis wilde sluiten. Hij stond voor zijn overtuiging. En heeft God Zijn volk bevrijd?

Nu komt waar het om gaat, vrienden. In Openbaring 13: 15 kun je lezen, dat er door het Beest een wet zal worden ingevoerd. En er staat te lezen, dat deze macht – het Beest – in staat zal worden gesteld, het beeld van het beest levensadem te geven, zodat het beeld van het beest kan spreken. En het zal ervoor zorgen, dat ieder die het beeld van het beest niet aanbidt, gedood zal worden. Er wordt een wet gemaakt over aanbidding. En als je niet aanbidt, zoals je bevolen wordt, betekent dat je doodvonnis.

Ga nu in gedachten even met me mee. We duiken even de geschiedenis in. De Bijbel zegt ons: “Want wie de hele wet houdt, maar op één punt struikelt, die staat schuldig aan alle geboden.” Jakobus 2: 10
Het kan de duivel niet schelen, of jouw zonde overspel of doodslag is, zolang hij jou maar kan laten zondigen en jou van God kan scheiden. Het maakt niet uit, om welk gebod het dan gaat. En in het boek van God is de Sabbat niet minder belangrijk of minder waardevol dan de andere negen geboden. Sommige mensen denken, dat dit een gebod is van: “Nou ja, het is maar waar je persoonlijke voorkeur naar uitgaat.” Nee! Dat is het niet! Het is geen vrijblijvend gebod. Het is geen aanbeveling. Het is nog altijd een gebod. We ontvangen het gebod niet, wanneer ons dat zo uitkomt. Wij krijgen het gebod, om te gedenken.

Zou het in de eindtijd niet net zo kunnen gaan? Je weet wel. In Daniël 3 ging het over het gebod, dat je geen gesneden beeld mag aanbidden. In Daniël 6 ging het om het gebod, dat je geen vreemde goden mag aanbidden. In het geval van Haman gaat het om precies hetzelfde. Bij de verschillende geboden vind je iedere keer verhalen.

Bij David en Bathseba gaat het om het zevende gebod. Hij faalde. Maar Jozef doorstond de beproeving: Amen. En Jozef doorstond de beproeving, nog vóórdat de Tien Geboden opgeschreven waren. Toch was het toen ook al zonde, om overspel te bedrijven. Jozef zei tenminste van wel. Vóórdat de Tien Geboden opgeschreven werden, was de Sabbat al een gebod. Hoe zou God dit gebod anders kunnen beginnen met “Gedenk”, als het daarvoor nooit bestaan had?

Herinneren jullie je soms dingen die nooit gebeurd zijn? Ik ken rechtszaken tegen psychotherapeuten en psychologen, die mensen vertellen, dat de oorzaak van hun problemen ligt in verdrongen herinneringen. Die zeggen: “Misschien ben je als kind wel misbruikt, en onderdruk je die herinnering. Dat weet je niet.” Het lijkt er bijna op, alsof zij die mensen bezweren, om herinneringen aan ouders of iemand anders tevoorschijn te toveren, die hen misbruikt zouden hebben, terwijl dat helemaal niet is gebeurd. Zij hadden het klaar gespeeld, hen zó in de war te brengen, dat zij zich dingen herinnerden, die helemaal niet hadden plaatsgevonden. Wel: meestal is dat niet het geval. Je herinnert je dingen, die ook werkelijk gebeurd zijn. Dus als God zegt: “Gedenk de Sabbatdag”, dan is duidelijk, dat die Sabbat er was, vóórdat Hij je vraagt die te gedenken.

Natuurlijk is het enige wat je hoeft te doen, teruggaan naar Genesis 2. Daar zegende God de Sabbat en heiligde die. We spreken nu met elkaar over hoe je de Sabbat moet houden. De reden, waarom ik een beetje schroom heb om het hierover te hebben, is: Je wordt zo gauw verkeerd begrepen en dan lijkt het al gauw, of je een letterknecht bent. Want laten we eerlijk zijn: In de tijd van Jezus streden twee extremen tegen elkaar. In de tijd van Christus waren er twee religieuze groepen aan de macht: de Sadduceeën en de Farizeeën. Vergeef me, wanneer ik daar moderne etiketten op plak: Je had vrijzinnigen en orthodoxen. De Sadduceeën geloofden niet in engelen en niet in de wederopstanding van doden. Dat is een aardig vrijzinnige theologie. Je denkt: Waarom zou je dan überhaupt nog geloven? De Farizeeën waren zo nauwgezet in het naleven van het Sabbatsgebod. Ze wilden er zeker van zijn, dat je op Sabbat niet te ver zou lopen. Ik heb begrepen, dat ze een bol draad uitrolden om de afstand te meten, zodat het zeker was, dat je niet meer dan de toegestane afstand liep. Ze wilden, dat je op Sabbat geen last droeg. En als je een zakdoek meenam om je neus te snuiten, droeg je een last. En dat was werken. Dus wanneer je verkouden was, naaide je, om dat probleem te omzeilen, een zakdoek in je kleren en snoot je neus daarin. Klinkt natuurlijk niet zo fijn, als je bedenkt, dat het je kleren zijn. Maar je hebt in elk geval geen last gedragen. De Farizeeën hadden honderden van die door mensen gemaakte regels. Je ziet, dat Jezus vaak daarover in strijd gewikkeld is, en probeert de waarheid over de Sabbat duidelijk uit te leggen.

Soms genas Hij iemand op Sabbat, en dan zeiden ze: “Oh, je schendt de Sabbat.” Maar waar staat in het Sabbatsgebod, dat je iemand niet mag genezen? En alle strijd, die Jezus te voeren had over de waarheid van de Sabbat, ging vaak over genezen. Je hebt Jezus nooit horen zeggen: “Jullie hoeven de Sabbat niet meer te houden.” Dat had Hij zo makkelijk kunnen zeggen, maar Hij heeft het niet gezegd. Hij vertelde de mensen, hoe zij de Sabbat moesten houden. Dat hij “voor de mensen” gemaakt was. Dat hij er was “om goed te doen.” Jezus probeert de Sabbat duidelijk uit te leggen. Maar Hij zegt nergens, dat de Sabbat niet belangrijk is. Het probleem in de tijd van Jezus was meer de letterknechterij. Als je Jeremia en Jesaja leest, was in vroeger tijden de Sabbat zelf het probleem, zoals dat vandaag ook het geval is. De mensen hielden de Sabbat niet beter dan de mensen uit de volken. Ze gingen er erg slordig mee om.

Het is mijn zorg als pastor. Ik zeg van tevoren, dat ik niet alleen tot jullie hier, of tot de mensen die kijken spreek. Ik heb het in de eerste plaats over de familie Batchelor. Karen en ik proberen steeds bij te leren, over wat wel en wat niet goed is om op Sabbat te doen. En wanneer je van God houdt, en Hem wilt gehoorzamen, is het geen letterknechterij, wanneer je probeert Hem beter te gehoorzamen. Laat niemand jullie van letterknechterij beschuldigen, wanneer je goede vragen stelt. Ik ga het dus hebben over specifieke dingen, die goed zijn om op Sabbat te doen; en over wat niet goed is. Er zullen mensen zijn, die dit verkeerd opvatten. En dit lijkt mij een goede plek om te verklaren, dat deze boodschap bestemd is voor jullie, die de Heer al liefhebben. Wanneer je jezelf niet aan de Heer hebt toevertrouwd, kan deze boodschap als letterknechterij overkomen. Maar als jij van Jezus houdt, en als je vastbesloten bent om Hem te gehoorzamen en te volgen, dan is dit voor jou bestemd. Wij willen graag begrijpen, wat God van ons vraagt.

Eén van de redenen, waarom deze boodschap vooral belangrijk is voor de tijd waarin we leven, is, dat er een wet gemaakt gaat worden, die ons gebiedt, één van Gods geboden te overtreden. Ik denk dat het heel waarschijnlijk is, dat de Sabbat het grote strijdpunt zal worden, vanwege wat ik in de profetieën heb ge-lezen. Als we nu onverschillig en slordig zijn over hoe we de Sabbat houden. Als we nu eromheen draai-en, wanneer het gaat over wat op Sabbat niet hoort. Dan zal het zo zijn, dat als ons leven op het spel staat – of onze verbondenheid met Christus op het spel staat, of je kunt niet meer kopen of verkopen, of de doodstraf dreigt – dan doe je misschien een heleboel kleine stapjes, die het heel gemakkelijk maken om op te geven.

Wij moeten net zo overtuigd zijn van het Sabbatsgebod als over het gebod, dat overspel verbiedt. Lieg niet. Ook geen klein leugentje. Helemaal geen leugens. Niet een klein beetje overspel. Helemaal geen overspel. En dus ook niet een klein beetje overtreden van de Sabbat. Je zult voor fanatiek gehouden worden, maar dat is jouw probleem niet. Dat is het probleem van de toeschouwer. Jij moet een rechte lijn trekken in het gehoorzaam zijn. Hij die nergens voor staat, komt door alles ten val. Dat hebben jullie mij wel eens eerder horen zeggen. Dus er wordt ons in de eerste plaats gevraagd, de Sabbat te houden en die te heiligen. Kijk eens in Openbaring 14 naar de boodschappen van de Drie Engelen, die Gods volk in de wereld uitdraagt, voordat Jezus komt. In Openbaring 14 komt Jezus. Daar is een visioen over. Deze engelen roepen: “aanbid Hem Die de hemel en de aarde en de zee … gemaakt heeft.” Dat is een citaat wat rechtstreeks uit het Sabbatgebod komt. “Want in zes dagen heeft de HEERE de hemel en de aarde gemaakt, de zee …” Dan spreekt Openbaring 14: 12 over de verlosten: “Hier zien we de volharding van de heiligen. Hier komen openbaar die de geboden van God en het geloof in Jezus bewaren.” Deze tekst stelt de mensen die de geboden van God houden tegenover de mensen, die het beest aanbidden. Begrijpen jullie wat dat betekent?

Hier staat: “Als iemand het beest en zijn beeld aanbidt, en het merkteken op zijn voorhoofd of op zijn hand ontvangt, dan zal hij ook drinken de wijn van de toorn van God, die onvermengd is ingeschonken in de drinkbeker van Zijn toorn …” De meest angstaanjagende vervloeking van de hele Bijbel staat in Openbaring 14. Zij geldt de mensen die het beest aanbidden. Maar in het volgende vers staat: aan de andere kant hebben we de mensen, die de geboden van God houden. En dat betekent niet: sommige ge-boden. Want iedereen gehoorzaamt sommige geboden, nietwaar? Dit vers spreekt over een volk, dat deze geboden consequent gehoorzaamt. Als je naar de Tien Geboden kijkt, hoeveel van die geboden bevatten het woord “houden”? “Onderhoud de sabbatdag dat u die heiligt.” Deuteronomium 5: 12. Er staat niet: “u zult geen overspel onderhouden.” “U zult geen doodslag onderhouden.” Er is één plaats in de Tien Geboden, die spreekt over afgoderij. Daar staat: “Die barmhartigheid doet aan duizenden van hen die Mij liefhebben en zich aan Mijn geboden houden.” Exodus 20: 6 Maar dat is een algemene zin voor alle Tien. Het enige gebod dat speciaal het woord “onderhouden” gebruikt, is het Sabbatsgebod.

Maar het vreemde is, dat dit gebod één van de weinige geboden is, waarvan de christelijke wereld zegt, dat het niet meer verplicht is. Dat klinkt mij helemaal niet consequent in de oren. Dat kan ik nooit accepteren. De Sabbat was er al bij het begin van de schepping. Op de nieuwe aarde zal hij er zijn. God wil, dat wij de Sabbat nú houden. We zullen misschien ontdekken, dat het in de eindtijd een toetssteen is. Laten we naar het gebod zelf gaan. Laat de Heer voor Zichzelf spreken. Inderdaad: dit is één van de weinige plekken, waar de Heer voor Zichzelf sprak. Vanaf Exodus 20: 8. We lezen het hele gebod: “Gedenk de sabbatdag, dat u die heiligt. Zes dagen moet u arbeiden en al uw werk doen, maar de zevende dag is de sabbat van de HEERE, uw God. Dan mag u geen enkel werk doen, u niet, uw zoon en uw dochter niet, uw slaaf en slavin niet, uw vee niet, en niet de vreemdeling, die binnen uw poorten is. Want in zes dagen heeft de HEERE de hemel en de aarde gemaakt, de zee en al wat daarin is, en Hij rustte op de zevende dag. Daarom zegende de HEERE de sabbatdag, en heiligde die.” Dit gebod neemt ons helemaal mee terug naar Genesis.

De opvatting, dat de Sabbat pas op de berg Sinaï is ingevoerd, staat wetenschappelijk zwak. Ze komt uit onwetendheid voort. In Exodus 20 hoor je Hem het gebod uitspreken. Hij heeft het nog niet eens opgeschreven. In Exodus 16 laat God manna uit de hemel regenen, nietwaar? Zes dagen per week laat Hij het manna regenen. Op vrijdag verzamelen ze tweemaal zoveel, omdat er op de zevende dag van de week geen manna zal zijn. Dat is in Exodus 16. Dan heeft Hij het Sabbatsgebod nog niet uitgesproken. Hij heeft het Sabbatsgebod ook nog niet opgeschreven. Maar toch gaat Hij ermee om, of de mensen het allang begrijpen. Als sommige mensen op Sabbat naar buiten gaan om brood te zoeken, reageert God met de woorden: “Hoelang weigert u nog zich aan Mijn geboden en Mijn wetten te houden?” Exodus 16: 28. Hij noemt de Sabbat een gebod, nog vóór de berg Sinaï. Dit gebod gaat helemaal terug op de Hof van Eden.

Heeft de mens rust nodig? Heeft de mens een bepaalde tijd nodig, om God te aanbidden? Jazeker! Dit principe komt van het eerste begin. Sommige mensen geloven, dat wanneer er over iets gezwegen wordt, het niet heeft bestaan. Dat is een erg dwaze logica om iets te bewijzen. Begrijp je? Omdat je er niet veel over hoort, neem je aan, dat iets er niet was of niet bestaan heeft. Als je dat principe toe gaat passen op andere Bijbelse waarheden, dan krijg je allerlei vreemde geloofsopvattingen. Het is duidelijk dat dit gebod er was. Vóór de Sinaï is nergens een gebod te vinden, dat je geen overspel mag plegen. Maar Jozef bleek te weten, dat het bestond. Bepaalde dingen worden duidelijk voorondersteld. Dit is dus het Sabbatsgebod. Jullie zien, dat het het langste van de Tien Geboden is. Het is het enige gebod, dat begint met het woord “Gedenk.” Het vormt het midden van de wet van God. En God neemt bij het Sabbatsgebod meer tijd om uit te leggen wat het is, voor het geval men het verkeerd zou opvatten. Maar hier wil ik jullie speciale aandacht op vestigen: De Tien Geboden vormen een verkorte versie van de wet van God.

Er staat bijvoorbeeld: “U mag de Naam van de HEERE, uw God, niet ijdel gebruiken.” Geeft dit gebod uitgebreide details over hoe je Gods Naam ijdel gebruiken kunt? Of is dat iets voor verdere studie? Hiervan vind je andere voorbeelden in de Bijbel. De Tien Geboden behandelt niet alle voorbeelden van hoe je kunt vloeken; of kunt beweren dat je christen bent maar huichelen; of over alles wat erbij komt kijken als het over het ijdel gebruiken van Gods Naam gaat. De details moet je zelf bestuderen. Er is het gebod, dat je geen overspel mag plegen. Ik heb het nu al geciteerd. Dat is behoorlijk kort. Jullie weten net zo goed als ik, dat hier veel meer aan vastzit dan deze korte uitspraak. Wat valt hier allemaal onder? Hoe zit dat bijvoorbeeld met twee mensen die niet getrouwd zijn? Is er dan sprake van overspel? Zo zijn er heel veel dingen, waar je heel veel studie en verstand insteekt, om te weten hoe je dit gebod moet houden. Het is breder dan wat in steen is gegrift. En zo is het ook met het Sabbatgebod.

En God geeft ons in Zijn Woord nog veel meer details over wat er voor komt kijken, om de Sabbat heilig te houden. Het betekent niet, dat je de hele dag in een hangmat heen en weer wiegt en eenvoudig geen boerenwerk doet. Er zit heel wat meer aan vast dan dat. Maar in dit gebod zijn toch meer details te vinden: Jij moet rusten. Je gezin moet rusten, en iedereen die binnen jouw poorten is. Op sommige punten ga ik later nog dieper in. Weet je wat mensen bij de Sabbat een beetje in de war brengt? Dit gebod gaat over tijd.

Wesley vertelt een verhaal over iemand, die pas tot het Christendom bekeerd is. Hij was erg toegewijd en terwijl de zon aan het ondergaan is, poetst hij zijn schoenen. Hij poetst ze, of maakt ze schoon en elke schoen kost hem ongeveer 15 minuten. Hij had één schoen klaar en keek toen naar de zon. Hij bedacht, dat hij niet op tijd klaar zou zijn met de andere schoen, voordat de zon onder zou gaan. Hij besloot op te houden. Nam hij de juiste beslissing? Dus ging hij de volgende dag naar de kerk met één glimmende schoen en één vuile. Wat een fanatiekeling! Is dat zo? Het is óf goed, óf fout.

Jullie weten, dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog Joden en christenen in concentratiekampen waren. Er werd hun gezegd, dat ze op Sabbat aardappelen moesten gaan rooien. De Nazi’s hielden ervan, de Joden te laten zien, dat ze hypocriet waren. Ik heb een Joodse familie ontmoet, die daar geweest is. Ze lieten ze aardappels rooien en werken op Sabbat. Sommige mensen waren meer toegewijd en zeiden: “Ik kan dat niet doen. Het is de Sabbat van God.” Die werden zonder meer doodgeschoten. Andere mensen sloten compromissen.

Toen Sadrach, Mesach en Abednego bleven staan: denken jullie dat zij de enige Joden waren, die zich op die dag in de menigte bevonden? Ik weet zeker, dat er geweest zullen zijn, die hun hoofd gebogen hebben. Ik schaam me en ben ook bang, dat ik dit zeggen moet: In de eindtijd zullen er ook Sabbatvierende christenen zijn, die met de wereld mee zullen gaan. Daarom is deze preek ook zo belangrijk.
Als je niet weet, welke beslissing je moet nemen, wanneer je ziet, dat de zon bijna onder is: De Sabbat begint en één schoen is nog niet klaar. En je zegt bij jezelf: “Maar ik maak hem toch af, want anders ben ik een fanatiekeling.” Dan begrijp je het principe niet. Tijd maakt verschil, begrijp je? Met ons verstand denken we: “Hoe kan het op het ene moment goed en heilig zijn, om deze schoen te poetsen – en een paar tikken van de klok verder is het opeens zonde?”

Dat klinkt ons natuurlijk vreemd in de oren. Laat ik een ander voorbeeld noemen. Iemand heeft misschien een meisje waarin hij heel erg geïnteresseerd is. Het is vanzelfsprekend uiterst ongepast, als hij naar haar staart als zij geen kleren aan heeft, en omgekeerd natuurlijk ook. Maar nadat zij elkaar wat beloftes gedaan hebben, is datgene, wat eerst zonde was, nu opeens heilig. Maken kleine dingetjes als die beloftes verschil of niet? Wat op het ene moment verkeerd is, is na de inzegeningdienst heilig en goed. Dus deze woorden van God maken verschil. En dat moeten we begrijpen, anders worden we erg slordig. Dan zeggen we: “Ach ja, ik zie wel, dat de zon is ondergegaan, maar ik moet nog een paar … een paar borden afwassen. Ik moet nog, ach weet je … Waarom zou ik ophouden met grasmaaien? De zon is bijna onder en als ik nu stop, staat er midden op mijn gazon nog zo’n bos gras. Dat wil God toch niet? Maar dan rijdt je buurman voorbij, ziet dat de zon onder is, en dat jij aan het grasmaaien bent. Wat voor boodschap geef jij aan je familie en je buren door?

Het maakt echt wat uit, vrienden! Jullie zullen ervan beschuldigd worden, een stelletje letterknechten, Farizeeërs en fanatiekelingen te zijn. Jullie zullen dat allemaal over je heen krijgen. Maar ik kan jullie garanderen, dat Sadrach, Mesach en Abednego Joodse vrienden hadden, die hen aan hun broek trokken. Toen de muziek begon te spelen en deze drie vrienden bleven staan, hadden ze waarschijnlijk een paar vrienden, die zeiden: “Kom omlaag! Ben je gek geworden? Alleen voor deze ene keer. Jullie zijn een stelletje fanatiekelingen.”

Ja, de wereld, de kerk dacht waarschijnlijk, dat het fanatiekelingen waren. Maar God gaf hen eer. Hij die trouw is in het kleine, is ook trouw in het grote. Het moment waarop maakt verschil. De dingen veranderen. God zegt: dit is de tijd voor je gewone werk. En die andere tijd is heilig. En God gebiedt ons de Sabbat heilig te houden. Wat is heilig? Als we de Sabbat heilig willen houden, moeten we weten wat dat betekent. Er worden maar een paar dingen in de Bijbel heilig genoemd.

Het huwelijk wordt heilig genoemd. Voordat een meisje getrouwd is, is ze beschikbaar. En je weet, dat je haar een aanzoek kunt doen. Je kunt haar proberen het hof te maken, of wat je maar wilt. Maar dat geldt tot het moment, dat ze “Ja, ik wil” heeft gezegd. Misschien heeft ze zich wel verloofd; maar het is pas over als het over is, nietwaar? En we kennen allemaal verhalen van een jongen en een meisje, die op het laatste moment zegt: “Dit kan ik niet doen. In werkelijkheid houd ik van hem!” Of een variatie op dit thema. Maar vanaf het moment, dat ze getrouwd zijn … dan is het heilig. En wanneer je dat schendt, haal je het huwelijk naar beneden. Dan is het overspel. Want het huwelijk is heilig.

En dan het geld. Een percentage van geld wordt heilig genoemd wordt. De Bijbel zegt, dat de tiende heilig is voor de Heer. Dat is voor ons moeilijk te begrijpen: ik heb tien euro in m’n portemonnee en één ervan is heilig. Vroeger stond er op de rand van elke gulden ‘God zij met ons’. Inmiddels is dat verdwenen, hè? Maar los daarvan, de eerste van die tien euro is heilig. Het is de eersteling. Die haal ik uit mijn portefeuille en geef hem aan de gemeente. En daar moet je verstandig mee omgaan. Want als ik die tiende neem, die voor God apart gesteld is, en ik betaal daar een termijn van mijn video mee af, dan ontheilig ik dat geld. Dat is zonde. Je neemt iets heiligs en maakt er iets gewoons van. Dat is zonde. En wanneer je een getrouwde vrouw behandelt, alsof ze niet getrouwd is, dan is dat zonde. Zij is heilig. Er zijn een aantal dingen heilig, en die mag je niet ontheiligen.

God zegt, dat de tijd van de Sabbat heilig is. Niet omdat de één of andere kerk dit leert. Niet omdat het een geloofsartikel is. God heeft gezegd: “Ik heb de Sabbat geheiligd. Ik heb de Sabbat gezegend.” En niets wat een mens doet, kan daar verandering in brengen. Of je nu weet, dat die dag heilig is, of niet: de Sabbat blijft heilig. En of je nu weet, dat je het Sabbatsgebod overtreedt of niet: het maakt je niet minder schuldig. O, dat neem ik terug. Ik geloof, dat er veel mensen zullen zijn … Weet je, soms preek ik zonder aantekeningen, en dan zeg ik iets stoms. De Heer wijst mij daar dan op. Er zullen heel wat mensen straks in de hemel zijn, die de verkeerde Sabbat gehouden hebben, omdat ze het eenvoudig niet geweten hebben. De Heer zal hen oordelen naar het licht wat zij ontvangen hebben. Maar de Sabbat blijft de Sabbat, of je het nu weet of niet. Dat bedoelde ik te zeggen. En hij is ook heilig, of je dat nu weet of niet. Je maakt de Sabbat niet heilig, door daarin te geloven. Hij is heilig.

Hebben jullie goed opgelet? God zegt niet: “Gedenk de Sabbatdag, dat u die heilig maakt.” Hij vraagt niet van jullie, deze dag heilig te maken. Dat kunnen jullie niet. God is Degene, die iets heilig verklaart. En als Hij zegt: “houd die heilig”, dan zegt Hij: “Ik heb deze dag al heilig gemaakt, in het begin, vóórdat er zonde was. Nu vraag Ik van jullie, te erkennen wat Ik gedaan heb, en eerbied voor Mij te hebben.” Het draait allemaal om een liefdevolle relatie met God. Ik noem nu om te beginnen een aantal vanzelfsprekende punten. Ik denk, dat het belangrijk is, die te begrijpen. Wat moeten we op Sabbat doen? We gaan het nu hebben over dingen, die we moeten doen en dingen die we niet mogen doen. Jullie weten, dat de Sabbat een bijzonder gebod is. Een aantal geboden zijn negatief geformuleerd. De Sabbat is zowel positief als negatief geformuleerd. “Houd die heilig; u mag niet werken.” Beide kanten worden genoemd. Daarom doe ik dat in deze preek ook.

In de eerste plaats hoop ik, dat iedereen begrijpt, dat dit een dag is om naar de gemeente te gaan. Wie van jullie gelooft dat? Het is een dag, waarop we samen mogen aanbidden. Ik denk, dat ik een aantal brieven ga krijgen. Als iets gedrukt is, dan is het eerlijk spel, nietwaar? Als je dapper genoeg bent om iets op te schrijven, dan kun je ook kritiek krijgen. In de Review (Wereldwijd maandblad van de Zevendedags Adventisten) van april stond een artikel, dat ik ontstellend slecht vond. De titel van dat artikel was: “Sommige mensen houden de Sabbat, door naar de gemeente te gaan.” En het gevolg was, dat ik mij het hele artikel door afvroeg: “Waar zijn ze nu op uit?” Het enige punt, wat ik uit het hele artikel kon halen is, dat je de Sabbat net zo goed kunt houden door thuis te blijven, als door naar de gemeente te gaan. Ik dacht bij mezelf: Wat ter wereld brengt de Review ertoe, zoiets te drukken? Hoeveel moeite hebben predikanten niet, om de mensen in te prenten, dat de Sabbat een heilige dag is om samen te komen om te aanbidden. Wat ter wereld brengt hen ertoe? Hieraan kun je zien, dat de duivel ook de aller-eenvoudigste waarheidsprincipes aan het ondermijnen is.

En in het artikel wordt in alle eerlijkheid het Bijbelgedeelte in Exodus 16 aangehaald, waarin Mozes zegt, dat er op de zevende dag geen manna zal vallen, en dat de mensen thuis moeten blijven. Dus begrijp je? Ze moesten de Sabbat vieren door thuis te blijven. Maar dat betekent het helemaal niet. Hij zei ze, dat ze het kamp niet moesten uitgaan om manna te verzamelen. Ze zouden in het heiligdom bij elkaar komen en daar, midden in het kamp, de Heer aanbidden. Is de Sabbat dus een dag om thuis te blijven? O nee, vrienden. Ik was zó teleurgesteld, toen ik dat las. Ik ga er verder geen kritiek meer over spuien, want dan loop ik een beetje warm. Kijk in de eerste plaats maar naar Jesaja 66: 23 (NBG): “En het zal geschieden van nieuwe maan tot nieuwe maan en van sabbat tot sabbat, dat al wat leeft zal komen om zich voor mijn aangezicht neer te buigen, zegt de HERE” Ben ik het nu alleen, of zien jullie ook, dat je op Sabbat voor de Heer moet verschijnen en Hem moet aanbidden? Ik kon m’n ogen niet geloven.

In Leviticus 23: 3 kun je lezen: “Zes dagen mag er werk verricht worden, maar op de zevende dag is het sabbat, een dag van volkomen rust, een heilige samenkomst.” Weten jullie wat het woord samenkomst betekent? Wat is een bijeenkomst? Het betekent een vergadering, een samen komen. Het is een tijd, een heilige tijd om samen te komen en de Heer te aanbidden, zoals we zojuist gelezen hebben. Het staat zelfs in de boodschap van de Eerste Engel: “Vrees God en geef Hem eer, want het uur van Zijn oordeel is gekomen. En aanbid Hem.” Openbaring 14: 7 De Sabbat is een gedenkteken van de schepping. Het is een dag waarop wij samenkomen, en Hem aanbidden, die ons samen gemaakt heeft. Dus dat idee, dat sommige mensen de Sabbat vieren, door thuis te blijven … Als dat nou alles zou zijn … Nee, vrienden! Naarmate wij de dag zien naderen moeten we onze onderlinge bijeenkomsten niet verzuimen. En dat des te meer, naarmate wij de dag zien naderen. En als God een rustdag apart gesteld heeft, wat is dan een betere dag om samen te komen en Hem te aanbidden dan de Sabbat? Ik denk, dat Hij op Sabbat speciaal de tijd nam om met Adam en Eva in de Hof van Eden te wandelen en te spreken. Ik denk, dat ik genoeg bewijs heb aangedragen, dat de Sabbat een dag is om samen te komen en Hem te aanbidden. Zijn jullie het daarmee eens? Kom samen en aanbid Hem!

De Sabbat is een dag om het Woord te bestuderen. In de eerste plaats is iedereen hier het met mij eens: Wat is een christen? Een volgeling van Christus. Wat was het voorbeeld, dat Jezus gaf? Dat vertelt de Bijbel ons in Lukas 4: 16. Kwam Hij naar de gemeente op Sabbat? Dat is ook hier van toepassing. Hij kwam naar Nazareth, waar Hij opgevoed was, en ging naar Zijn gewoonte op de dag van de Sabbat naar de synagoge. Denken jullie, dat ze daar God aanbaden? Dat is wel duidelijk. En wat deed Hij? Hij stond op om te lezen. Wat las Hij? Er staat, dat Hij Jesaja las. En wat is Jesaja? Jesaja staat in de Bijbel. Hij hield een Bijbelstudie. Ook in Handelingen 13: 44 kun je lezen: “En op de volgende sabbat kwam bijna heel de stad samen om het Woord van God te horen.”
Laat me nu even samenvatten. Zeg ik, dat we God niet elke dag kunnen aanbidden? Nee, we aanbidden God elke dag. Wat de Sabbat uniek maakt, is, dat het een tijd is voor gezamenlijke aanbidding. Moeten we elke dag Bijbel lezen en onze persoonlijke stille tijd hebben? Ja! Maar kunnen we dat de hele dag doen? Nee. De Sabbat is een speciale dag, waarop we extra Bijbelstudie kunnen doen.

Bedenk, dat de mensen op vrijdag extra inzamelden, zodat ze op Sabbat overvloed hadden. Het is een tijd, waarin we de gelegenheid willen hebben om het Woord samen te bestuderen. Ik zou mijn plicht als pastor verzaken, als ik jullie er hier niet op z’n minst aan herinner, je Bijbel, als je die hebt, mee te nemen naar de gemeente. Wat moet je er anders mee, als je die niet minstens één keer per week als rekwisiet meeneemt naar de kerk, nietwaar? Ik maak me zorgen over christenen, die in hun relatie met God zo verwend zijn geraakt, dat ze hun Bijbel niet eens meer meenemen naar de kerk. Weet je, ik heb tegenwoordig zo’n palmtop computer. Ik geloof, dat het een I-Pad is. En daarop heb ik de Bijbel in heel veel verschillende versies. Dat kun je allemaal op die palmtop krijgen. Sommigen van jullie gebruiken zo’n ding voor je werk. Stop er een Bijbel in. En neem die dan mee. We moeten het Woord van God bestuderen. Lees mee. Hoe kun je weten, of de predikant de tekst niet verkeerd citeert? We moeten zelf weten, wat de Bijbel leert.

De Sabbat is ook een dag van gebed. We bidden elke dag. We aanbidden God elke dag. We lezen Zijn Bijbel elke dag. Maar bid op Sabbat extra, omdat deze dag heilig is. Dat kun je lezen in Handelingen 16:13: “En op de dag van de sabbat gingen wij de stad uit, de rivier langs, waar het gebed gewoonlijk plaatsvond; en nadat wij daar waren gaan zitten, spraken wij tot de vrouwen die er bijeengekomen wa-ren.” In deze tekst staat nog een goed punt. De Sabbat is een gedenkdag van de schepping. Ga als het mogelijk is met je gezin naar een plekje in de natuur en houd daar jullie wijding. Dat maakt het nog bijzonderder. Ik weet het niet meer. Karen, zijn we vorige week bij de familie Taylor geweest? Ja, hè? De Taylors hebben een huis in de heuvels. We hebben hen bezocht en de Sabbat gesloten met gebed en een viering, midden tussen de bomen. Het is een speciale dag voor gebed. Probeer de hele dag een biddende houding te hebben. Als een christen ooit met God zou moeten wandelen, wandel dan op Sabbat met Hem. Denk hier maar aan: Je kunt niet gered worden, als je niet van God houdt. Zover zijn jullie het met me eens, hè? God is liefde.

Het doel van het verlossingsplan is om ons te inspireren; en in ons de houding te herstellen van liefde tot God. Je kunt niet van iemand houden, die je niet kent. Je kunt iemand niet leren kennen, als je geen tijd voor hem of haar neemt. De reden, waarom de Sabbat voor God zo belangrijk is: het is Kwaliteits-Tijd samen met God. Degenen onder jullie die kinderen hebben, weten, dat het niet genoeg is om de hele dag alleen maar hallo en tot ziens te zeggen, als je naar je werk gaat en weer thuis komt. Je moet erbij gaan zitten en tijd met ze doorbrengen. Je moet ze in je armen nemen en met ieder persoonlijk praten. Als je een echtgenoot hebt, is het niet genoeg om “Ja, ik wil” te zeggen, en dan ieder weer zijn of haar eigen weg te gaan. Je moet Kwaliteits-Tijd met elkaar doorbrengen. Dat woord horen we vaak, hè? Je moet “samen Kwaliteits-Tijd doorbrengen.” Eenvoudig gezegd is de Sabbat onze Kwaliteits-Tijd met God. Dan voeden we speciaal onze relatie, zonder dwars gezeten te worden door zorgen van het leven. En als we eenmaal doorhebben, wat die Kwaliteits-Tijd met God inhoudt, dan wordt al het ander opeens ook zinvol. Alles wat ons van God af zou kunnen leiden, of tijd van ons rooft; alles wat van tevoren gedaan kan worden – doe dat voordat die Kwaliteits-Tijd begint. Dan heb je die Kwaliteits-Tijd veilig gesteld. Je hebt die tijd apart gezet om je liefdesband te kunnen voeden. En dan leer je begrijpen, waarom de duivel zo’n hekel heeft aan de Sabbat. Want dat heeft hij.

Ga in jullie Bijbel terug naar het verhaal van Exodus. Toen Mozes kwam, om de kinderen van Israël op Gods bevel uit Egypte te bevrijden, sprak hij eerst met de leiders van Israël. We hebben niet alle bijzonderheden van dat gesprek, maar hij vertelde hun, dat God hen ging bevrijden. Dat was de God, die hun vaderen gediend hadden, maar zij hadden met de Egyptenaren compromissen gesloten. En ik begrijp uit dit gesprek, dat je in het boek ‘Patriarchen en Profeten’ kunt lezen, dat hij hen opriep, de Sabbat te ge-denken. Want in een poging, aan de eisen van de Egyptenaren voor hun bouwprojecten te kunnen vol-doen, werkten ze nu zeven dagen per week. Na de bijeenkomst met Mozes begonnen zij op de zevende dag te rusten. Waarom denken jullie, dat de farao zei: “Ik weet wat jullie aan het doen zijn. Jullie laten het volk rusten: Jullie laten het volk ‘Sjabat’! (Exodus 5: 5) Dat is precies wat er in de oorspronkelijke taal staat. De farao zei tot Mozes: “Ik weet wie jullie zijn. Jullie laten hen rusten. Jullie laten hen Sjabat! Ik zal hen geen Sabbat laten houden.” En hij verzwaarde de werklast en strafte hen, omdat ze hun werk niet af hadden, want ze bleven de Sabbat houden. Daar ging het allemaal om. De Exodus uit de slavernij en de intocht in het Beloofde Land draaide rond het gedenken van de heilige tijd en het rusten. De duivel wilde hen niet laten rusten. Het gaat allemaal nog een keer gebeuren, voordat we in het Beloofde Land in de hemel zullen komen.

We moeten leren, te rusten in de Heer. Ik vind het altijd ironisch: Elke keer wanneer ik over de Sabbat spreek, zeggen de mensen tegen mij, dat ik gericht ben op de werken. Ben ik dat? Of is het eerder omgekeerd. Wij zijn gericht op de rust. Mensen, die de Sabbat niet willen houden, zijn gericht op werken. Wij zeggen: rust! Ja, werk om die rust te kunnen binnengaan. Maar het is een Bijbels gebod om dat te doen. De farao wilde, dat ze doorwerkten. Hij verdubbelde hun werklast. Maak stenen zonder stro. Het is een dag van gebed. Het is een dag om onze gaven aan God te brengen. Nee, ik geloof ook wel, dat je te allen tijde giften kunt geven, maar laten we praktisch zijn. Er is niet altijd gelegenheid en tijd om ze te ontvangen. En God heeft aangegeven, dat de tijd dat we samenkomen om Hem te aanbidden, ook een gelegenheid is om Hem onze gaven te brengen. Een Bijbeltekst hierbij is I Kronieken 16: 29: “Geeft de Here de heerlijkheid van zijn naam, brengt offer en komt voor zijn aangezicht.” Is dat duidelijk? “Buigt u neder voor de Here in heilige feestdos” Let op: Verheerlijk Hem, brengt offer en aanbid, kom voor Hem. Is de Sabbat niet de tijd, dat wij voor Hem verschijnen? Lezen we niet in Jesaja 66: 23: “al wat leeft zal komen om zich voor mijn aangezicht neer te buigen”?

En breng offer. Als je voor een koning verschijnt, is het geen goed idee, en ook niet beleefd, om met lege handen te komen. Het is al een voorrecht in zijn aanwezigheid te mogen komen. Denk je ook niet? Het is een grote eer, in de aanwezigheid van een koning te worden toegelaten. Met lege handen komen is een belediging. Toen de wijzen uit het oosten Jezus zagen, wat deden ze, toen ze in de aanwezigheid van deze koning kwamen? “Waar is de pasgeboren Koning van de Joden?” Ze brachten een geschenk, allemaal, alle zeven. Wij weten niet, hoeveel wijzen er waren, wel? Maar jullie dachten, dat het er drie waren, omdat er drie soorten geschenken waren: goud, wierook en mirre. Maar wij geloven wel, dat ze allemaal geschenken brachten. Dus de Sabbat is een dag, waarop wij onze offergaven brengen. Maar als je niets hebt om mee te brengen, kom dan evengoed. Want er kwam een weduwe. Alles wat ze had was twee cent. Jezus prees haar, omdat ze kwam en die twee cent gaf. Kom in elk geval. Hij wil, dat jij komt.

We komen nu op een terrein, waarvan ik niet weet, of ik dat vandaag allemaal behandelen kan. Maar goed: Jesaja 58: 13. Zoek Jesaja 58 op in jullie Bijbel. Ik wil, dat jullie iets zien, wat vlak voor vers 13 staat. Dat gaat over een groep mensen … Vanmorgen hoorde ik iets interessants, toen ik mijn stropdas aan het knopen was. Ik had 3ABN aan (een tv-zender met adventistische programma’s). Pastor Dwight Nelson preekte, en weet je wat zijn onderwerp was? Hoe houd je de Sabbat. Toen dacht ik: Ik kan maar beter de titel van mijn preek veranderen. Anders denken al onze leden, dat ik plagiaat pleeg. Maar heus. Ik was al een tijdje van plan vandaag hierover te preken. Let op: hier in Jesaja 58 wordt over een groep mensen gesproken, die aan het herstellen en herbouwen zijn. We kunnen in vers 6 beginnen NBG): “Is dit niet het vasten dat Ik verkies: de boeien der goddeloosheid los te maken, de banden van het juk te ontbinden, verdrukten vrij te laten en elk juk te verbreken?” Let op “boeien losmaken” en “elk juk te verbreken”: dat moeten we onthouden. Vers 7: “Is het niet, dat gij voor de hongerige uw brood breekt en arme zwervelingen in uw huis brengt, ja, als gij een naakte ziet, dat gij hem bekleedt en u niet onttrekt aan uw eigen vlees en bloed?” We gaan het hebben over goed doen op Sabbat, en wat precies de “os in de greppel” is. “Dan zal uw licht doorbreken als de dageraad en uw wond zich spoedig sluiten; uw heil zal voor u uit gaan, de heerlijkheid des Heren zal uw achterhoede zijn. Als gij dan roept, zal de Here antwoorden; als gij om hulp roept, zal Hij zeggen: Hier ben Ik. Wanneer gij uit uw midden het juk wegdoet …”

Dat was nog weer een andere vorm van lasten opleggen, van werk. “…het wijzen met de vinger en het spreken van boosheid nalaat, wanneer gij de hongerige schenkt wat gij zelf begeert en de verdrukten verzadigt, dan zal in de duisternis uw licht opgaan en uw donkerheid zal zijn als de middag. En de Here zal u voortdurend leiden, u in dorre streken verzadigen en uw gebeente krachtig maken; dan zult gij zijn als een besproeide hof en als een bron, waarvan het water niet teleurstelt.” Let nu op vers 12: “En de uwen zullen de overoude puinhopen herbouwen,” Toen Jeruzalem verwoest was, en ze het weer moesten opbouwen, namen ze de oude fundamenten, en bouwden daar nieuwe muren op. “En de uwen zullen de overoude puinhopen herbouwen, de grondvesten van vorige geslachten zult gij herstellen, en men zal u noemen: Hersteller van bressen, Herbouwer van straten.”

Nu moet ik jullie uitleggen, dat de waarheid van de Sabbat vele jaren lang verborgen was gebleven, en verkeerd is uitgelegd. Er was een bres in de wet van God geslagen. Zelfs vandaag merk je dat nog: Je kunt naar heel veel kerken gaan en daar over Negen Geboden preken. Dan krijg je steeds Amen te horen. Maar als je over de Sabbat preekt, wordt je met hoon overladen. Waarom? Omdat er een bres in de wet was geslagen. God heeft gezegd, dat Hij in de eindtijd een volk zou opwekken, dat de paden zou herstellen, de oude paden en de oude fundamenten. En in het volgende vers vertelt Hij, wat dat inhoudt: “Indien gij niet over de sabbat heenloopt …” Dat heenlopen over betekent: er wordt iets door jou ontheiligd. Je trapt op iets wat heilig is. “Indien gij niet over de sabbat heenloopt door uw zaken te doen op mijn heilige dag …” (In de KJV staat hier: “door uw eigen genot te doen op mijn heilige dag.”) Denk hierbij aan de oosterse cultuur. Is iemand van jullie wel eens in een kerk in Japan, of op Hawaï, of in India geweest? Zelfs als je naar de moskee gaat, doet iedereen zijn schoenen uit, voordat ze naar binnen gaan. Wee jou, als je het daar waagt, om met schoenen aan naar binnen te gaan. Wat zei God tot Mozes? “Doe de schoenen van uw voeten, want de plaats waarop u staat, is heilige grond.” Exodus 3: 5. Dus als Hij spreekt over ‘heenlopen over’, dan bedoelt Hij: met vieze voeten op iets trappen wat heilig is. Dát betekent hier “Indien gij niet over de sabbat heenloopt door uw zaken te doen op mijn heilige dag,” (In de KJV staat hier: “door uw eigen genot te doen op mijn heilige dag.”)

Er zijn heel veel misverstanden over dit Bijbelvers. Het betekent niet, dat je op Sabbat nergens van mag genieten. Is het toegestaan om op Sabbat te eten? Als je geniet van het eten, is dat dan zonde? Ik geloof, dat voedsel zó klaargemaakt moet worden, dat het lekker smaakt. Daarover spreekt Hij niet. Maar daar zullen we het ook nog over hebben. “door uw zaken te doen op mijn heilige dag.” Hebben jullie gezien, dat Hij niet spreekt over de heilige dag van de Joden? In het Sabbatsgebod wordt “de zevende dag … de Sabbat van de HEERE” genoemd. Dus niet de Sabbat van de Joden. Als we over de Sabbat heenlopen, beledigen we God, niet een land, niet een kerk, geen geloofsrichting of een volk. Hij zegt: het is “mijn heilige dag” en “noem de Sabbat een verlustiging.” Dat helpt om het juiste evenwicht te vinden. Hij zegt: niet je eigen zaken, maar mijn dag. Weet je: De enige manier om de Sabbat een verlustiging te kunnen noemen, is je in de Heer te verlustigen. Als je de Sabbat probeert te houden, door niet je eigen genot te doen op Sabbat – dan zal dat nooit een verlustiging zijn, tenzij je jezelf verlustigt in de Heer. “maar de sabbat een verlustiging noemt, de heilige dag des Heren van gewicht, en die eert …” Dus wat betekent dit? Als we op zijn heilige dag onze wereldse dingen doen, eren wij Hem dan, of onteren wij Hem? “…en die eert door noch uw gewone bezigheden te doen, noch uw zaken te behartigen, of ijdele taal uit te slaan.”

Er staat: “en die eert door noch uw gewone bezigheden te doen, noch uw zaken te behartigen, of ijdele taal uit te slaan, dan zult gij u verlustigen in de HERE.” Dat vind ik een goeie. “… en Ik zal u doen rij-den over de hoogten der aarde en u doen genieten het erfdeel van uw vader Jakob, want de mond des Heren heeft het gesproken.” Weten jullie, wat dat betekent: “rijden over de hoogten der aarde”? Ik zal jullie verhogen. Wie Mij eren, zal Ik eren. Één manier om God te eren, is eerbied hebben voor wat Hij heilig heeft verklaard. Door heilig te houden wat Hij heilig heeft verklaard. En God heeft een dag heilig verklaard. Hij vraagt van ons, dat we Hem zullen liefhebben – en niet de satan en zijn gunstelingen de gelegenheid te geven, om al die kleine wereldse dingetjes binnen te brengen, die ons afleiden. Hij heeft gezegd: “niet uw zaken doen.” Ik ga dit vers niet helemaal ontleden, want daar hebben we geen tijd voor. Maar ik wil, dat jullie over iets nadenken. Hij zegt: “geen ijdele taal uitslaan” (KJV: “niet uw eigen woorden spreken”). Waarom zegt Hij dat? “Want uit de overvloed van het hart spreekt de mond.” Mattheüs 12: 34.

Het werkelijk houden van de Sabbat begint in je hart. Het is een houding, die je in je hart hebt. In je hart wandel je met God, denkt Zijn gedachten en koestert je in Hem. Ik wil jullie een citaat voorlezen. Ik ben de plek kwijt, maar ik denk, dat het uit “Hoe leid ik mijn kind?” van Ellen G. White komt: “God vraagt niet alleen van ons, dat we ons op Sabbat van lichamelijk werk onthouden. We moeten onze geest oefenen, zich met geestelijke dingen bezig te houden.” Hier wil ik even onderbreken. Het is geen zonde, wanneer je jezelf oefent in anders denken. Het is geen fanatisme, geen letterknechterij. Christen zijn betekent: ook die laatste horde overwinnen: dat is hetgeen waaraan je denkt. En wanneer je jouw geest voortdurend met heilige dingen kunt laten bezighouden, dan weet je wat het betekent, dat er gezegd werd: “En Henoch wandelde met God.” Elke Sabbat krijgen we vierentwintig uur de kans om te oefenen in het wandelen met God. We moeten onze geest oefenen, zich met heilige onderwerpen bezig te houden. Het vierde gebod wordt in feite al overtreden, wanneer wij over wereldse dingen praten. Of wanneer we ons overgeven aan luchthartig en oppervlakkig gepraat. Praten over van alles en nog wat, wat ons maar in gedachten komt. Wanneer we onze eigen woorden spreken. Elke afwijking van het goede brengt ons tot slavernij en onder het oordeel. Soms moet je praten met iemand, die jou geloof niet deelt. En wanneer die mensen dan gaan praten over de nieuwe uitbreiding … ik heb het hier wel vaker over gehad … hun nieuwe uitbreiding van hun huis of hun garage – dan vergeet je dat het Sabbat is. En dat gaat automatisch, weet je. Mannen zijn erg taakgericht. We denken aan dingen die we moeten doen en dan zul je wel eens moeten zeggen: “Laten we het ergens anders over hebben.” Of: “Laten we daar op dit moment niet over praten.” En als je kinderen hebt: Je weet, hoe actief hun geest soms is. En dan beginnen ze over hun Lego maaksels die supersterk zijn, en die dit en dat op kunnen blazen, en wat al niet meer … Dan moet je zeggen: “Laten we ergens anders over praten. Het is Sabbat.”

Denk aan edele dingen. Denk na over God. “al wat eerbaar is, al wat rechtvaardig is, al wat rein is, al wat liefelijk is, al wat welluidend is; als er enige deugd is en als er iets prijzenswaardigs is, bedenk dat.” Filippenzen 4: 8. Als dit vers ergens toepasselijk is, dan is het wel op de Sabbat. Amen? Het is dus een dag om goed te doen. God wil niet, dat we het idee krijgen, dat we bang voor de Sabbat moeten zijn. Hij wil dat het een zegen is. Maar laten we eerlijk zijn: Als we geen liefdesband met Jezus hebben, zitten we op de klok te kijken. Wanneer de Sabbat nog niet begonnen is, denken we: “O, ik moet dit nog even doen. Is het al Sabbat? Dan ben ik bang, dat ik er geen tijd meer voor heb.” Dat is niet de juiste houding. En wanneer het Sabbat is: kom, laten we eerlijk zijn. Wie van jullie heeft nooit een jonger iemand horen zeggen: “Is het nou nog steeds Sabbat?” Wie van jullie heeft dat wel eens horen zeggen? Kom nou! Voel je je niet slecht bij zo’n houding? En ik heb mezelf er ook op betrapt. Jazeker, pastor Doug. Ik stond smachtend uit het raam te kijken, en vroeg me af of de Sabbat al voorbij was, zodat ik met mijn volgende project aan de gang kon. Ik schaam me erover, maar het is waar. Weet je wat dat betekent? Dat mijn hart veranderen moet.

Het is een verandering van je hart. Het is een verandering in je houding. Het is niet de eerste keer, dat dit probleem zich voordoet. In Amos 8: 5 vind je daar voorbeelden van. De mensen zeiden: “Wanneer is de nieuwe maan voorbij, dat wij koren kunnen verkopen, en de sabbat, dat wij graan te koop kunnen bie-den?” (NBG) Is hij nog niet voorbij, zodat we onze eigen dingen kunnen doen? God zegt, dat dit een verkeerde houding is. We willen graag, dat het een vreugde is. Weet je: Ik denk, dat hoe beter we de Heer kennen, hoe meer we Hem liefhebben, en hoe meer vreugde het ons zal geven. Dat komt, doordat we met God wandelen. Daar wil ik een voorbeeld van geven.

Een jonge man wordt verliefd en valt op een jonge vrouw. Twee ongetrouwde jonge mensen. Maar vanwege hun agenda’s kunnen ze maar één dag per week samen doorbrengen. Dan zal hij alles doen om z’n werktijden zó te regelen, en al z’n werk aan kant te krijgen, en alles uit z’n hoofd te zetten, wat hem zou kunnen afleiden. Want dan kan hij zijn geliefde Kwaliteits-Tijd geven. En zij kan hetzelfde doen. Want als ze samen zijn en zij praat tot hem, en het lijkt alsof hij geen aandacht voor haar heeft, terwijl ze voortwandelen en elkaars hand vasthouden, dan zal zij zeggen: “Het lijkt, alsof je duizend kilometer weg bent.” En dan zegt hij: “Nou, weet je, ik denk eigenlijk de hele tijd aan alle plannen voor de komende week.” Zal ze zich dan niet gekwetst voelen? Of ze zitten te eten, waar zij de hele tijd aan gewerkt heeft om het klaar te maken. En hij zit de hele tijd naar de klok te kijken: “Is ons afspraakje al afgelopen? Ik moet weg. Vind je het erg, dat ik wat eerder wegga?” Wat zou dat zeggen over deze relatie? Waar duidt die houding op? We willen, dat de Heer ons hart heeft. En als de Heer ons hart heeft, dan stellen we dat soort vragen niet.

Ik heb nieuws voor jullie, vrienden. Zelfs als jullie houding niet goed is, neem de juiste houding aan. Ook al doe je de goede dingen om een verkeerde reden, blijf het juiste doen. Want Hij gebiedt het je, en Hij is God. Soms is het zo, dat je, omdat je doet wat je opgedragen wordt, je de bedoeling gaat begrijpen. Daar kom je al doende achter. Ga door met het goede doen, en zeg dan: “Heer, misschien heb ik niet de juiste houding. Misschien denk ik aan dingen, waaraan ik niet zou moeten denken. Maar ik ga proberen het goede te doen. Wilt U me helpen, de juiste houding te krijgen?”

Zelfs als een man zegt: “Weet je, ik heb niet meer de gevoelens voor mijn vrouw die ik vroeger had.” Je blijft toch getrouwd! Dat is juist, nietwaar? Dat is toch juist! Dat je niet meer zo voelt is geen reden, om op te houden met gehoorzamen. Weet je, ik heb het voorrecht gehad, om één van de weinige mensen te mogen ontmoeten, die de Eremedaille van het Congres gekregen heeft. Dat is de hoogste onderscheiding, die je in Amerika kunt krijgen. Hij is maar één keer aan een wapenweigeraar toegekend. Dat was een christen, een Zevende-dags Adventist: Desmond T. Doss. Hij nam dienst, of werd opgeroepen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was geen gewetensweigeraar. Hij was wapenweigeraar. Hij zei: “Ik zal dienen. Ik zal proberen levens te redden, maar ik weiger een wapen te pakken en levens te nemen. Dat heeft hij vanaf het begin gezegd. Hij zei niet: “Dat doe ik niet.” Hij zei: “Ik kan het niet doen. Want hoeveel respect ik ook voor mijn officieren heb, God komt op de eerste plaats.” Ze duwden hem een geweer in de hand, maar hij wilde het niet vasthouden. En ze probeerden hem op Sabbat te laten werken. Maar dan zei hij: “Op Sabbat kan ik niet. Ik werk zes dagen per week, vierentwintig uur per dag. Maar van zonsondergang op vrijdag tot zonsondergang op zaterdag kan ik niet werken. Als er levens in gevaar zijn, zal ik als verpleger mijn plicht doen. Want dat deed Jezus ook. Maar keukencorvee en het aanvegen van barakken, dat doe ik niet.”

En weet je wat? Hij werd bespot en getreiterd. Ze maakten hem belachelijk en zetten hem voor schut. Zijn hele tijd in het opleidingskamp haalden ze grappen met hem uit. Totdat ze aan het front kwamen. Ze waren aan de frontlinie en er vond één van de zwaarste gevechten van de hele Tweede Wereldoorlog plaats. Jullie weten, dat er in de Stille Oceaan soms zwaar gevochten is. Een groep mannen probeerde een klif te veroveren. Dat was een versterking van de Japanners. En het hagelde kogels uit machinegeweren op de top. Heel veel mariniers en soldaten raakten gewond. Hij hoorde ze daar boven schreeuwen en ging keer op keer naar boven en redde al die gewonden. Hij heeft zeventig man gered. … En elke keer als hij met iemand naar beneden kwam, zeiden ze: “Je kunt beter stoppen. Dit keer heb je nog geluk gehad. Daag het lot niet uit.” Maar dan hoorde hij weer iemand roepen: “Hospik!” En dan ging hij weer naar boven. Niemand anders waagde het. Hij bracht ze allemaal naar beneden en werd niet één keer geraakt. Daarom heeft hij de Eremedaille van het Congres gekregen. Er werd een handgranaat gegooid in een groepje, waar hij bij stond. Hij sprong op de granaat. Vandaag mist hij nog een paar tenen. Maar hij leeft nog steeds. Hij gaf mij één van zijn gesigneerde boeken. Het is een boek, dat ik wil aanbevelen. Het heet: The Unlikiest Hero, De meest onwaarschijnlijke held. Hij zei steeds: “Ik ga liever dood, dan ongehoorzaam te zijn.” “Wie Mij eren, zal Ik eren.” I Samuel 2: 30.

God is op zoek naar mensen, die voor Hem op de bres willen staan. En dat betekent, dat je ook in de kleinste dingen trouw moet zijn. Schaam je niet, te zeggen: “Ik houd de Sabbat.” Of: “Dat kan ik niet doen.” De Sabbat is van God. God zal je eren, als je dat doet. Dit is het eerste deel van mijn boodschap. We gaan het hier nog een keer over hebben. Maar ik hoop, dat jullie een opwekking in mijn leven zullen zien, doordat ik deze heilige dag zorgvuldiger ga houden. Want God gebiedt ons, om dat te doen. Want in de toekomst wacht ons een grote beproeving, vrienden. En als we het niet klaar spelen, om zoiets fun-damenteels als het houden van de Sabbat te volbrengen, hoe zullen we die grote toets dan kunnen door-staan? Ik wil trouw zijn, jullie ook? Als dat jullie gebed is, grijp dan je gezangboek. We zingen ons slot-lied: “Don’t forget the Sabbath.” Ik ben het nummer vergeten. Nr. 388 van the Adventist Hymnal. Dank je wel.

Hoeveel van jullie ontdekten, dat je de Bijbelverzen moest nalezen, omdat je ze niet uit het hoofd kende? Dat komt, omdat we deze boodschap niet genoeg horen, vind je ook niet? Ik wilde graag, dat jullie ze lazen. Er staat goede theologie in. Ik zal jullie wat opbiechten. Ik vind, dat ik soms slordig ben geweest in het houden van de Sabbat. Ik weet, dat dit zonde is. Ik wil graag trouw zijn en deze dag heilig houden. Het is niet mijn dag: het is Zijn dag. Omdat ik van Hem houd. Zijn er nog meer mensen, die samen met mij schuld willen belijden, en die God willen ons te helpen om trouw te zijn?

Vader in de hemel, Heer: Wij komen voor uw aangezicht en willen beginnen met berouw. Vergeef ons alstublieft, dat wij iets ontheiligd hebben, wat U heilig verklaard hebben. Uw Woord heeft scheppende kracht. Als U wat zegt, dan is het zo. U hebt gezegd, dat deze dag heilig is, Heer. Wij leven nu op Uw dag. We verblijven in heilige uren. Help ons in gedachten, in daden en in woorden, hoe we de Sabbat op een manier kunnen houden, die U aangenaam is, en die U eer bewijst. Want wij houden van U, Heer. Dit onderwerp vraagt om inzicht, opvoeding en studie. Ik bid, dat wanneer we dit thema verder uitwerken, dat we in genade zullen toenemen. Laat ons niet alleen hoorders, maar ook daders van het Woord zijn. Wilt U ons daarin zegenen. We bidden dit in Jezus’ Naam. Amen.